Mantolu uluyan maymun, Yeni Dünya olarak adlandırılan bölgede yaşayan en büyük maymun türü olarak bilinmektedir. Ağır yapısı ve bir metreyi bulan boyu ile dikkat çeken bu maymun, güçlü kavrama yeteneği ile etrafındaki nesne ve cisimleri etkili bir şekilde tutabilir. Ayrıca, vücudunun büyüklüğüne uygun olarak, uzun ve güçlü bir kuyruğa sahiptir. Mantolu uluyan maymunun bir diğer dikkat çekici özelliği de başının yuvarlak yapısıdır. Yüzü diğer maymunlara benzer şekilde tüysüzdür, ancak çene kısmının altında belirgin sakalları bulunmaktadır.

Öncelikle, mantolu uluyan maymunun evcilleştirilmesi neredeyse imkânsızdır ve aksi bir yapıya sahiptir. Zekâ bakımından görünümünün aksine oldukça geri bir yapıya sahiptir. Bu maymunun en kayda değer özelliği, yaşadığı ormanlık alan içinde etrafındaki beş kilometrelik alanda uluduğunda kükremesinin net bir şekilde duyulabilmesidir. Bu yüksek ve dikkat çekici sesi çıkarabilmesinin nedeni gırtlak kemiklerinin değişime uğramış olmasıdır. Ses kutusu içinde bulunan kemiklerin farklılaşması, mantolu uluyan maymunun sesinin geniş bir alana yayılmasına neden olur. Uluyan maymunlar genellikle seslerini güneşin batma saatine yakın zamanlarda çıkarır. Ayrıca, aralıklı olarak akşam geç vakitlerde, yağmur yağarken veya günün farklı zamanlarında da kükremelerini duyabilmek mümkündür. Çıkardıkları uluma sesi, derin bir horultu şeklinde başlar ve diğer mantolu uluyan maymunların katılımıyla uzayarak bir kükreme haline gelir. Bu maymunlar bazen kendi aralarında uluma yarışına girerek ses olarak üstün olanı belirleme çabasına girerler. Ayrıca, yüksek sesle ulumalar dişilerin etkilenmesine de neden olmaktadır. Genellikle en yüksek gür sesle uluyan maymun, artık ihtiyar bir maymun olmuş ve hislerini en doğru şekilde ifade edebilen maymundur. Kükremeye başlar ve istediğinde bir anda keser. Bu da ilerlemiş bir yaştaki mantolu uluyan maymunun sesini en yüksek seviyede kullanabilme yeteneğini elde etmesinden kaynaklanır.

Mantolu uluyan maymunlar, en az beş, en fazla ise yirmi kişilik gruplar halinde yaşamaktadır. Bu maymunların en hareketli saatleri akşam ve sabah saatleridir. Günlük yaşamları içinde en yüksek ağaçları tercih ederek yavaş yavaş dolaşım gerçekleştirirler. Bu tercihin nedeni, dalların en körpe uçlarını besin olarak seçmeleridir. Belirli ve sınırlı alanlar içinde yaşayan bu mantolu uluyan maymunlar, kendi klanları dışındaki diğer aile klanları ile karşılaşmamaya özen gösterirler. Bu aile klanları, günlük seyahat ve beslenme olarak günde en fazla 800 metre yol alabilmektedir. Klanların başında genellikle en ihtiyar mantolu uluyan maymun bulunmaktadır. Devamındaki sıralama ise anneler ve yavrular şeklinde bir sıra izlemektedir. Beslenme saatleri arasında bir de dinlenme yani mola saatleri vardır ki, genellikle öğle saatlerinde 11-12 arasında gerçekleşir.

Mantolu uluyan maymunlar, genellikle ağaçların tepesinde yaşayarak avcılardan korunurlar. Genellikle yapraklar, meyveler ve çiçekler ile beslenirler. Bu maymunların sosyal yapıları oldukça karmaşıktır ve grup içerisindeki hiyerarşi çok önemlidir. Ayrıca, hem erkekler hem de dişiler arasında güçlü bağlar oluşur ve bu bağlar grup içindeki uyumu sağlar. Uluyan maymunların yaşadıkları habitatlar genellikle tropikal yağmur ormanlarıdır ve bu ormanların korunması, bu türün devamlılığı için hayati önem taşımaktadır.

Mantolu uluyan maymunlar, etkileyici fiziksel özellikleri ve benzersiz ses yetenekleri ile dikkat çeken primatlardır. Aile yapıları ve sosyal düzenleri, bu maymunların hayatta kalma ve üreme stratejilerinde önemli rol oynamaktadır. Tropikal yağmur ormanlarında yaşayan bu türün korunması, ekosistemin devamlılığı ve biyolojik çeşitlilik açısından büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, mantolu uluyan maymunların yaşam alanlarının korunması ve bu türün biyolojik özelliklerinin daha iyi anlaşılması için araştırmaların devam etmesi gerekmektedir.